Een belichtingscorrectie ("Exposure value" EV) wordt uitgedrukt in + of - waarden waarbij

• ofwel het diafragma(f) wordt verhoogd (EV+)of verlaagd (EV-)
• ofwel de sluitertijd wordt gehalveerd (EV+) of verdubbeld (EV-).

Voorbeeld:

De camerasoftware meet een sluitertijd van 1/125s bij f/5.6.

Als de belichtingscorrectie wordt verhoogd met +1 EV dan worden de instellingen omgezet naar 1/60s bij f/5.6 of 1/125s bij f/4. In dit geval wordt het dubbele(+1 EV) aan lichthoeveelheid doorgelaten.

(De instelling 1/125s bij f/5.6 = 1/60s bij f/8 = 1/30s bij f11 ....).

Moderne camera's bieden tegenwoordig minstens een correctie in 1EV stappen, terwijl 1/2EV en 1/3EV al standaard zijn bij de duurdere (reflex)camera's.

In de goede oude tijd hadden de camera's nog geen interne meetsensoren en zochten de fotografen hun toevlucht tot een extern lichtmeetsysteem dewelke het absolute EV, zoals EV 5, als informatie kon meegeven. EV 0 was gelijk aan 1 sec bij f/1.0.

De voornaamste 3 "Auto belichtingsprogramma's" van een camera zijn:

Gelieve het handboek van uw camera te raadplegen voor de juiste benamingen (P,S,A)

• PROGRAM (P) - De camera stelt een sluitersnelheid/diafragma combinatie voor die berekend werd aan de hand van de focus. Bij sommige modellen kunnnen de instellingen aangepast worden naar de dichtsbijzijnde sluitersnelheid/diafragma combinatie waarbij de EV onveranderd blijft.
  
• SLUITERTIJD (S) - Dit programma is bedoeld voor actiefotografie waarbij je de zekerheid wil hebben dat je een vaste sluitersnelheid zal hebben met de bedoeling om "bewogen" foto's te vermijden. De camera zal een diafragma(f) instelling bepalen waarbij de EV onveranderd blijft.
• DIAFRAGMA(A) - Deze instelling wordt meestal gekozen om de scherpte-diepte (depth of field)op voorhand te bepalen. Portretfotografie is hiervan een goede toepassing. De camera zal een sluitersnelheid bepalen waarbij de EV onveranderd blijft.

Wat heb ik nu aan een + of - correctie?

De moderne camera's meten de hoeveelheid gereflecteerde licht (en kleur) van het object dat we willen fotograferen. Deze manier van meten gebeurt meestal via de lens (DDL off TTL through then lens). In 99% werkt dit goed maar in sommige situaties moeten we een tandje bijsteken om de belichting te forceren. Denk maar aan een overvliegende vogelwaarbij de onderkant van de vleugels in verhouding tot de rest donkerder zal zijn. Met een beetje overbelichting krijgen we waarschijnlijk een ander resultaat.

De meetsensor van onze camera is proefondervindelijk ingesteld op een scene welk het licht reflecteerd zoals bij 18% grijs. Wat betekent dit? Kijk eens naar buiten en de rode wagen refelcteerd misschien 12% grijs, de lucht 5% grijs en de buurman zijn hond 80% grijs en de witte schuur ergens tussen 0 en 5% grijs, enz.. Het gemiddelde van deze grijswaarden komt overeen met 18%. Ingeval de gemiddelde waarde verschillend is van 18% dan hebben we er een probleem bij dat opgelost kan worden door o.a het spotmeetsysteem van onze camera. Zie ook Techniek Lichtmeting

Alle onderstaande kleuren komen overeen met 18% grijs en toch lijken dit donkere kleuren !

Als we niet over een spotmeetsysteem kunnen beschikken en de gemiddelde grijswaarde is niet gelijk aan 18% riskeren we een onder -of overbelichte foto. Vanaf dan kunnen we gaan jongleren met de + en - EV waarden.

Leidraad voor typische situaties voor een belichtingscorectie:

Voorbeelden: Object met veel heldere spots (> 18% Reflectie)

zonder correctie	+1 EV correctie = langere belichting

Voorbeeld: donker hoofdobject(< 18% Reflectie)

zonder correctie	-1 EV correctie = kortere belichting

Hoeveel correctie?

Het zal niet gemakkelijk zijn om de juiste correctie te kiezen; uiteindelijk zal ervaring de doorslag geven.

Hieronder enkele regels voor een paar "moeilijke" situaties in het geval van een normaal centermeetsysteem ( niet matrix en niet spotmeting)

• Heldere scene op een zonnige dag: 0 tot +3 EV
• Sneeuw of wateroppervlak: +2/3 tot +3 EV
• Close-ups van heldere onderwerpen: +1/3 tot +1 2/3 EV
• Schemering: 0 tot +2 EV
• Landschap met veel schaduw of direct licht:-2/3 tot 0 EV
• Oude zwarte stoomtreinen: -1 1/3 tot -2/3 EV

Veel camera's geven de decimale waarde van de correctie op een LCD scherm of zoeker. Hieronder een handig overzicht van de relatie decimaal naar EV waarde:

Zie je het niet zitten ? Probeer Bracketing

Gelieve het handboek van uw camera te raadplegen voor de juiste benamingen

Het + of - instellen van de correctie is over het algemeen goed gekend doch de hoeveelheid, 1, 1/2, ...bepalen is een ander paar mouwen. Probeer eens met een simpele zonsopgang met verschillende EV waarden. Dit kan je manueel doen maar ook automatisch aan de hand van het ingebouwde bracketing systeem waarover tegenwoordig de moderne camera beschikt. Meestal zal uw camera met deze instelling 3 à 5 foto's maken met telkens een verschillende EV waarde. Per merk en type camera zijn de instellingen te verschillend om hier verder op in te gaan. Proberen doet leren zoals in onderstaand voorbeeld waarbij de camera met één druk op de knop drie verschillende EV instellingen vastlegt.

-1 EV onderbelicht "skyline effect"	zonder correctie	+1 EV overbelicht

Beschikbare licht?

"Nacht" situaties hebben meestal een overvloed aan extreme contrasten tussen donker en heel helder zoals straatverlichting. Het lichtmeetsysteem kan in de war geraken omdat de instellingen (sluitertijd / diafragma) zullen gekozen worden uit het gemiddelde van de lichtopbrengst. Spelen met EV kan hierbij een handje helpen.

Tekst & Foto's :  Klaus Schroiff